गणपती आरती संग्रह (Ganpati Aarti Marathi) म्हणजे भक्तांच्या हृदयातील सर्व आरत्यांपेक्षा सर्वाधिक प्रसिद्ध व सार्थक आरती. ह्या आरतीमध्ये भगवान गणेशाच्या गुणगाथा, महत्व व आशीर्वादाची मंगळ आरती घेतली जाते. या आरतीचे उद्देश असा आहे की आरती घेतल्याने आम्ही आनंदाने आणि शांततेने गणपतीच्या समोर जाऊ शकतो.
ह्या आरतीमध्ये “सुखकर्ता दुःखहर्ता” हा श्लोक सर्वांच्या मनात आणि तोंडात फिरतो. असं मानलं जातं की या श्लोकाने गणपतीच्या सर्व गुणगाथा समाविष्ट केली आहे. ह्या आरतीतील दुसरे श्लोक “जय देव, जय देव, जय मंगलमूर्ती” ह्याने आरती घेतलेल्या सर्व लोकांच्या मनात उत्साह तळमळतो आणि त्यांची प्रार्थना तळमळते.
या आरतीची सुरवात एक श्लोकाने होते, “गणेशवंदना जयगणेश जयगणेश देवा”. आरती घेतल्यानंतर लोक उत्साहाने “गंगाजल प्रणीत निर्मल द्रव्य निर्मल वस्त्र बोलो गणपती बाप्पा मोरया” ह्या श्लोकाचे
उच्चार करतात. ह्याचे अर्थ हा आहे की गणपतीच्या प्रतिमेला गंगाजल आणि निर्मल द्रव्य वस्त्र देण्याची प्रार्थना करतो.
या आरतीमध्ये अनेक श्लोक आहेत ज्यामध्ये गणपतीच्या महत्त्वाचे व गुणगाथा उल्लेखले आहेत. “अंबिकेतनाय नमो नमो” हा श्लोक देवी पार्वतीच्या स्तुतीसाठी आहे. “जय गणेश जय गणेश जय गणेश देवा” ह्या श्लोकाने गणपतीच्या विविध नावांचे स्तुती केली आहे.
या आरतीची शेवटची भागे “मंगलमूर्ती मोरया” ह्या शब्दांनी शेवटचा मंगळ करतात. ह्या आरतीच्या समाप्तीत लोक “गणपती बाप्पा मोरया, मंगलमूर्ती मोरया” ह्या शब्दांनी गणपतीच्या प्रतिमेच्या विसर्जनावेळी गातात.
गणपतीच्या आरतीला ज्या शब्दांनी गाजले त्या शब्दांचे अर्थ लोकांच्या मनात आणि धर्मात दु:खात आराम आणण्यासाठी आहेत.
गणपती आरती | Ganpati Aarti Marathi
सुखकर्ता दुखहर्ता वार्ता विघ्नाची
सुखकर्ता दुखहर्ता वार्ता विघ्नाची ।
नुरवी पूर्वी प्रेम कृपा जयाची ।
सर्वांगी सुंदर उटी शेंदुराची ।
कंठी झळके माळ मुक्ताफळाची ॥०१॥जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती ।
दर्शनमात्रे मनकामना पुरती ।
रत्नखचित फरा तूज गौरीकुमरा ।
चंदनाची उटी कुंकुमकेशरा ।
हिरे जडित मुकुट शोभतो बरा ।
रुणझुणती नुपुरे चरणी घागरिया ॥०२॥लंबोदर पितांबर फनी वरवंदना ।
सरळ सोंड वक्रतुंड त्रिनयना ।
दास रामाचा वाट पाहे सदना ।
संकटी पावावे निर्वाणी रक्षावे सुरवंदना ।
जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती ।
दर्शनमात्रे मनकामना पुरती ॥०३॥
तू सुखकर्ता तू दुःखहर्ता विघ्न विनाशक मोरया
तू सुखकर्ता तू दुःखहर्ता विघ्न विनाशक मोरया ।
संकटी रक्षी शरण तुला मी, गणपती बाप्पा मोरया ॥०१॥मंगलमूर्ती तू गणनायक, वक्रतुंड तू सिद्धिविनायक ।
तुझिया द्वारी आज पातलो, ये इच्छित मज द्याया ॥०२॥तू सकलांचा भाग्य विधाता, तू विद्येचा स्वामी दाता ।
ज्ञानदीप उजळून आमुचा निमवी नैराश्याला ॥०३॥तू माता तू पिता जगी या, ज्ञाता तू सर्वस्व जगी या ।
पामर मी, स्वर उणे भासती तुझी आरती गाया ॥०४॥मंगलमूर्ति मोरया । गणपतीबाप्पा मोरयो ॥
गजानना श्रीगणराया आधी वंदू तुज मोरया
गजानना श्रीगणराया ।
आधी वंदू तुज मोरया ॥
मंगलमूर्ती श्री गणराया ।
आधी वंदू तुज मोरया ॥०१॥सिंदुर-चर्चित धवळे अंग ।
चंदन उटी खुलवी रंग ।
बघतां मानस होतें दंग ।
जीव जडला चरणी तुझिया ।
आधी वंदू तुज मोरया ॥०२॥
गजानना श्रीगणराया ।
आधी वंदू तुज मोरया ॥गौरीतनया भालचंद्रा ।
देवा कृपेच्या तूं समुद्रा ।
वरदविनायक करुणागारा ।
अवघी विघ्नें नेसी विलया ।
आधी वंदू तुज मोरया ॥०३॥
गजानना श्रीगणराया ।
आधी वंदू तुज मोरया ॥
बाप्पा मोरया रे, बाप्पा मोरया रे
गणपती बाप्पा मोरया, मंगलमुर्ती मोरया ।
तूच सुखकर्ता तूच दुःखहर्ता ।
अवघ्या दीनांच्या नाथा ।
बाप्पा मोरया रे, बाप्पा मोरया रे ।
चरणी ठेवितो माथा ॥०१॥पहा झाले पुरे एक वर्ष ।
होतो वर्षानं एकदा हर्ष ।
गोड अन्नाचा होतो रे स्पर्श ।
घ्यावा संसाराचा परामर्ष ।
पुऱ्या वर्षाची, साऱ्या दुःखाची ।
वाचावी कशी मी गाथा ॥०२॥आली कशी पहा आज वेळ ।
कसा खर्चाचा बसावा मेळ ।
गूळ-फुटाणे खोबरं नि केळं ।
साऱ्या प्रसादाची केली भेळ ।
कर भक्षण आणि रक्षण ।
तूच पिता तूच माता ॥०३॥नाव काढू नको तांदुळाचे ।
केले मोदक लाल गव्हाचे ।
हाल ओळख साऱ्या घराचे ।
दिन येतील का रे सुखाचे ।
देवा जाणुनि गोड मानुनि ।
द्यावा आशीर्वाद आता ॥०४॥
शेंदुर लाल चढ़ायो
शेंदुर लाल चढ़ायो अच्छा गजमुख को ।
दोंदिल लाल बिराजे सुत गौरिहर को ।
हाथ लिए गुडलद्दु सांई सुरवर को ।
महिमा कहे न जाय लागत हूं पद को ।
जय देव जय देव ॥०१॥जय जय श्री गणराज विद्या सुखदाता ।
धन्य तुम्हारो दर्शन मेरा मन रमता ।
जय देव जय देव ॥०२॥भावभगत से कोई शरणागत आवे ।
संतति संपत्ति सबहि भरपूर पावे ।
ऐसे तुम महाराज मोको अति भावे ।
गोसावीनन्दन निशिदिन गुण गावे ।
जय देव जय देव ॥०३॥जय जय श्री गणराज विद्या सुखदाता ।
धन्य तुम्हारो दर्शन मेरा मन रमता ।
जय देव जय देव ॥०४॥
FAQ
गणपती आरती म्हणजे काय?
गणपती आरती हा एक धार्मिक संगीतमय आदर्श आहे जो आरती करणार्या व्यक्तीच्या अनुभवात त्रिवेणी प्रकाशित होतो. इच्छुक व्यक्ती गणपती आरतीला स्वतःच्या भावनेवर आधारित करून घेऊ शकतो.
गणपती आरतीला कोणत्या वेळेस गातात?
गणपती आरती दिवसाच्या सर्व वेळेस गातात, तसेच मंगळवार, गुरुवार आणि शनिवार ह्या दिवसांवरील संध्याकाळी विशेषतः गणेशोत्सव अवसरांवर गातात.
गणपती आरतीचे वाचन कसे करावे?
गणपती आरतीचे वाचन तुमच्या आवडीनुसार असू शकते. त्यासाठी, आपण या आरतीचा मधुर स्वरांत मराठीत आणि वाचण्यासाठी तयार असलेल्या यंत्रांचा वापर करू शकता.
गणपती आरतीचे शब्द कसे समजावे?
गणपती आरतीचे शब्द जोडलेले आहेत जे सर्वांगी शुद्ध मराठीत आहेत. तुम्ही या शब्दांचे अर्थ शब्दकोशातून शोधू शकता. तुम्ही आरती वाचताना अर्थ वेगळ्या रुचीनुसार शोधू शकता.
गणपती आरतीतील संगीत कसा आहे?
गणपती आरतीचे संगीत सुंदर आणि प्रसिद्ध आहे. ते राग मल्हार आणि तीन तालांच्या माध्यमातून संगीतात आले आहे. यावर आधारित असलेल्या गाण्यांची संख्या जास्त असते आणि ते सगळे सुंदर गायणारे आहेत.
शेवटचे शब्द
गणपतीच्या आरतीमध्ये विविध नामांचे स्तुती केली जाते ज्यामध्ये गणेश, विनायक, विघ्नहर्ता आणि लंबोदर यांचे नाव आहेत. आरतीमध्ये गणपतीच्या महत्त्वाचे व गुणगाथा उल्लेखले आहेत ज्यामुळे लोकांना आशीर्वाद दिले जाते.
आरतीला सध्या समयात लोकांनी विसरून टाकले असले पण ह्याच्या महत्वाला सदैव वाढवून ठेवण्याची गरज आहे. ह्या आरतीचे संगीत आणि शब्दांनी लोकांना सामान्य जीवनातील त्रासात व विविध परिस्थितीत शांतता आणि समृद्धी मिळवावी अशी उपाययुक्त मार्गदर्शने देऊ शकतात. त्यामुळे ह्या आरतीचा महत्व असावा याची आशा करतो.
अशाच आणखी संग्राह्यांसाठी amhimarathi.in ला भेट देत रहा.
संपूर्ण मराठी आरती संग्रह | Aarti Sangrah Marathi
- Swami Samarth Aarti | अक्कलकोट स्वामी समर्थांची आरती: दैवी उपस्थितीला आलिंगन द्या
- Ram Raksha Stotra | रामरक्षा स्तोत्र: संरक्षणासाठी दैवी मंत्र
- Ganpati Atharvashirsha In Marathi | गणपती अथर्वशीर्ष
- Swami Samarth Tarak Mantra In Marathi | स्वामी समर्थ तारक मंत्र
- श्री हनुमान चालिसा मराठीत | Hanuman Chalisa Marathi
- महादेवाची आरती | शंकराची आरती | Mahadevachi Aarti
- महालक्ष्मीची आरती मराठी | Mahalaxmi Aarti Marathi
- शिवाजी महाराज आरती | Proud Shivaji Maharaj Aarti 2023
- गजानन महाराज आरती | Gajanan Maharaj Aarti In Marathi
- गणपती आरती संग्रह | Ganpati Aarti Marathi
- संपूर्ण मराठी आरती संग्रह | Aarti Sangrah Marathi